नमस्कार मित्रांनो,आता तुम्ही कोणाला विचाराल, “काय चाललंय बाबा, तुम्हाला अ‍ॅसिडिटी आहे का?” मला अ‍ॅसिडिटी नाही हे कोणी सांगणे खूप दुर्मिळ आहे. लहानांपासून मोठ्यांपर्यंत सर्वांना अ‍ॅसिडिटीचा त्रास कसा होतो? आज आपण अ‍ॅसिडिटी म्हणजे काय आणि त्याचा आपल्या घशावर काय दुष्परिणाम होतो ते पाहणार आहोत. मी तुम्हाला प्रथम एक आकृती दाखवतो. पहा, आपले तोंड येथे आहे. अन्ननलिका येथून सुरू होते. ती येथे खाली जाते. आणि खाली जाताना पोट आहे. आपल्या खाली छाती आणि पोट आहे. छाती आणि पोटाच्या दरम्यान एक डायाफ्राम आहे.

कोमट पाणी पिण्याचे फायदे.गरम पाणी कुणी पिऊ नये.

अ‍ॅसिडिटी आणि GERD: कारणे, लक्षणे आणि उपाय

अ‍ॅसिडिटी म्हणजे काय?

नमस्कार मित्रांनो, आजकाल आपण कोणालाही विचारलं – “तुम्हाला अ‍ॅसिडिटी आहे का?” – तर “नाही” असा उत्तर देणारे फारच कमी सापडतात. लहानांपासून मोठ्यांपर्यंत सर्वांनाच अ‍ॅसिडिटीचा त्रास होतो. पण ही अ‍ॅसिडिटी म्हणजे नेमकी काय आणि ती आपल्या घशावर व पोटावर कशी परिणाम करते, हे जाणून घेऊया.

आपल्या पचनसंस्थेची रचना

आपल्या तोंडातून अन्न अन्ननलिकेत जाते. अन्ननलिका खाली जाऊन पोटाशी जोडलेली असते. पोट आणि छातीच्या मध्ये डायाफ्राम नावाचा स्नायूंचा पडदा असतो. डायाफ्राममध्ये एक लहान छिद्र असते, ज्या मार्गाने अन्ननलिका पोटात प्रवेश करते.

या ठिकाणी स्फिंक्टर नावाचा वर्तुळाकार स्नायू असतो, जो सामान्यतः घट्ट बंद असतो. अन्न खाली जाताना तो उघडतो आणि अन्न आत गेल्यानंतर पुन्हा बंद होतो.

पोटातील आम्लाचे कार्य

आपले पोट आम्ल (acid) तयार करते, जे अन्नातील जंतू, बुरशीचे कण, धूळ इत्यादी नष्ट करण्याचे महत्त्वाचे काम करते. साधारणपणे हे आम्ल पोटाच्या आतच मर्यादित असते आणि वर अन्ननलिकेत जात नाही.

GERD म्हणजे काय?

जेव्हा स्फिंक्टर सैल होतो किंवा पोटातील दाब वाढतो, तेव्हा आम्ल वर अन्ननलिकेत येते. या स्थितीला GERD (Gastroesophageal Reflux Disease) म्हणतात. यामुळे अन्ननलिकेच्या आतील भागाला सूज येते, लालसरपणा निर्माण होतो आणि वेदना होतात.

GERD ची लक्षणे

छातीत जळजळ, विशेषतः रात्री झोपताना
घशात वेदना किंवा जळजळ
घशात गाठ अडकल्यासारखी भावना
कोरडा खोकला
आवाज बसणे
गिळताना त्रास होणे

GERD आणि अ‍ॅसिडिटी वाढवणाऱ्या कारणांमध्ये

लठ्ठपणा – पोटाभोवती चरबी वाढल्याने पोटावर आणि डायाफ्रामवर दाब येतो.
जास्त खाणे – पोटातील दाब वाढवून स्फिंक्टर सैल होतो.
उशिरा जेवण – अन्न पोटात साधारण ३-४ तास राहते, त्यामुळे जेवणानंतर लगेच झोपल्यास अ‍ॅसिडिटी वाढते.

अ‍ॅसिडिटी टाळण्यासाठी उपाय

रात्री झोपण्यापूर्वी किमान ३ तास आधी जेवण करा.
जेवणानंतर लगेच झोपण्याऐवजी थोडे चालावे.
वजन नियंत्रणात ठेवा.
जास्त तुपकट, मसालेदार, तळलेले पदार्थ टाळा.
पोटावर जास्त दाब येईल अशी घट्ट कपडे घालू नका.

अ‍ॅसिडिटी आणि GERD: कारणे, लक्षणे, उपचार आणि प्रतिबंध

अ‍ॅसिडिटी म्हणजे काय?

नमस्कार मित्रांनो, आजच्या धावपळीच्या आणि ताणतणावाच्या जीवनशैलीमुळे अ‍ॅसिडिटी हा आजार जवळजवळ प्रत्येकाला कधीनाकधी जाणवतो. “तुम्हाला अ‍ॅसिडिटी आहे का?” हा प्रश्न विचारला, तर “नाही” असे उत्तर देणारे लोक फारच कमी असतात.
अ‍ॅसिडिटी म्हणजे पोटात जास्त प्रमाणात आम्ल तयार होणे आणि ते अन्ननलिकेत वर जाणे. हे वारंवार झाल्यास त्याला GERD (Gastroesophageal Reflux Disease) म्हणतात.

आपल्या पचनसंस्थेची रचना

तोंडातून अन्न अन्ननलिकेत जाते.
अन्ननलिका खाली जाऊन पोटाशी जोडते.
पोट आणि छातीच्या मध्ये डायाफ्राम नावाचा स्नायूंचा पडदा असतो.
डायाफ्राममध्ये असलेल्या छिद्रातून अन्ननलिका पोटात जाते.
येथे स्फिंक्टर नावाचा स्नायू असतो, जो पोट आणि अन्ननलिकेच्या मध्ये गेटसारखा काम करतो.

पोटातील आम्लाचे नैसर्गिक कार्य

पोटातील आम्ल (Hydrochloric Acid) अन्न पचवण्यासाठी, जंतू नष्ट करण्यासाठी आणि पचन एन्झाइम्स सक्रिय करण्यासाठी महत्त्वाचे आहे.
पण हे आम्ल वर अन्ननलिकेत गेल्यास ते जळजळ, सूज आणि इजा निर्माण करू शकते.