🌐 Maha eHRMS म्हणजे काय? महाराष्ट्र सरकारची सेवापुस्तक डिजिटलायझेशनमधील मोठी पायरी
परिचय: डिजिटल भारत मोहिमेअंतर्गत महाराष्ट्र शासनाने आता सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या सेवाविषयक प्रक्रियेला पूर्णपणे डिजिटल स्वरूप देण्याचा ऐतिहासिक निर्णय घेतला आहे. या क्रांतिकारी उपक्रमाचे नाव आहे Maha eHRMS (Maharashtra Human Resource Management System).
पूर्वी प्रत्येक कर्मचाऱ्याचे सेवापुस्तक (Service Book) कागदी स्वरूपात ठेवले जात असे. यामुळे दस्तऐवज हरवणे, बदलांची नोंद उशिरा होणे, प्रमाणीकरणात त्रुटी, किंवा निवृत्तीनंतर लाभ देण्यात विलंब अशा समस्या वारंवार येत होत्या. पण आता “Digitization of Service Books”मुळे हे सर्व सोपे आणि पारदर्शक झाले आहे.
🔹 Maha eHRMS म्हणजे काय?
Maha eHRMS म्हणजे “Maharashtra Human Resource Management System” — ही एक एकात्मिक डिजिटल प्रणाली आहे जी महाराष्ट्रातील सर्व सरकारी कर्मचाऱ्यांची सेवा माहिती नियुक्तीपासून निवृत्तीपर्यंत एका ठिकाणी सुरक्षितपणे साठवते.
ही प्रणाली “सामान्य प्रशासन विभाग” आणि “माहिती व तंत्रज्ञान विभाग” यांच्या संयुक्त समन्वयातून विकसित करण्यात आली आहे. पूर्वीच्या “महा-आस्था प्रणाली”चेच हे अद्ययावत आणि सुधारित रूप आहे.
🎯 Maha eHRMS चे उद्दिष्ट
- सेवाविषयक माहितीचे केंद्रीकरण आणि स्वयंचलन
- कर्मचाऱ्यांना निवृत्ती आणि अन्य लाभ जलद देणे
- प्रशासनिक कार्यपद्धतीत पारदर्शकता आणि सुसूत्रता आणणे
- मानव संसाधनांचे डिजिटल व्यवस्थापन सुलभ करणे
🧾 या प्रणालीतील प्रमुख घटक
- भौतिक सेवापुस्तकाचे अद्ययावतीकरण (Updation of Physical Service Book)
- अद्ययावत सेवापुस्तकाचे स्कॅनिंग (300 DPI रंगीत PDF)
- डिजिटल प्रणालीत डेटा एंट्री व अपलोड
- अधिकाऱ्यांच्या प्रमाणीकरणानंतर प्रणालीत यशस्वी नोंदणी
📅 अंमलबजावणीची पद्धत
ही योजना दोन टप्प्यांत राबवली जात आहे:
- पहिला टप्पा: मंत्रालयीन प्रशासकीय विभागांसाठी
- दुसरा टप्पा: सर्व प्रादेशिक कार्यालयांसाठी
सदर प्रकल्पाची पूर्ण अंमलबजावणी डिसेंबर 2025 पर्यंत पूर्ण करणे अपेक्षित आहे.
💡 कर्मचाऱ्यांना होणारे फायदे
- संपूर्ण सेवा इतिहास ऑनलाइन पाहता येईल
- निवृत्ती आणि पगारविषयक लाभ तत्काळ मिळतील
- सेवापुस्तक हरवण्याचा धोका संपेल
- कागदी कामकाज आणि वेळेचा अपव्यय टळेल
🔐 डेटा सुरक्षा आणि प्रमाणीकरण
ही प्रणाली NIC (National Informatics Centre) च्या सुरक्षा प्रोटोकॉलनुसार तयार करण्यात आली असून, प्रत्येक वापरकर्त्यास लॉगिन व पासवर्ड दिला जाईल. सर्व कागदपत्रे डिजिटल स्वाक्षरीने प्रमाणित केली जातील.
🏁 निष्कर्ष
महाराष्ट्र शासनाचा Maha eHRMS उपक्रम हा डिजिटल प्रशासनाकडे वाटचाल करणारा एक ऐतिहासिक टप्पा आहे. यामुळे शासन सेवेत पारदर्शकता, जबाबदारी आणि तंत्रज्ञानावर आधारित विश्वास निर्माण होईल.




































































































