आधार कार्डमध्ये मोबाईल नंबर बदला घरबसल्या — सरकारचे नवीन अधिकृत ॲप

आधार कार्डमध्ये मोबाईल नंबर बदला घरबसल्या! सरकारने आणले नवीन ॲप, जाणून घ्या महत्त्वाच्या गोष्टी

भारतातील सर्वात महत्वाची ओळखपत्र प्रणाली असलेल्या आधारमध्ये वेळोवेळी आपली माहिती अपडेट ठेवणे अत्यंत आवश्यक असते. विशेषतः मोबाईल नंबर हा आधारशी जोडलेला असणे आजच्या डिजिटल युगात अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे. कारण याच मोबाईल नंबरवर OTP येऊन तुमचे सर्व आधार-संबंधित व्यवहार सुरक्षितरीत्या पूर्ण होतात.

पूर्वी ही प्रक्रिया खूप किचकट होती — आधार केंद्रावर जावे लागे, तिथल्या रांगा, वेळ आणि कागदपत्रांची धावपळ… अनेकांना हे काम पुढे ढकलावे लागत असे. पण आता **सरकारने एक मोठा बदल केला आहे.** तुमचा आधार मोबाईल नंबर अपडेट करण्यासाठी तुम्हाला घराबाहेर पडण्याची आवश्यकता नाही.

सरकारने अत्याधुनिक तंत्रज्ञानासह एक नवीन अधिकृत मोबाईल ॲप लॉन्च केले आहे ज्याच्या मदतीने तुम्ही **घरबसल्या मोबाईल नंबर बदलू किंवा अपडेट करू शकता.**

1.0 प्रस्तावना (Introduction)

आधार कार्डवर नोंदलेला मोबाईल नंबर हा आजच्या काळात बँकिंग, सरकारी सबसिडी, पॅन-आधार लिंक, विमा, पासपोर्ट, शिक्षण, UPI पेमेंट्स, आणि शेकडो ऑनलाइन सेवांसाठी अत्यंत आवश्यक आहे. पण मोबाईल नंबर बदलल्यावर किंवा हरवल्यावर लोकांना आधार अपडेट केंद्रावर जावे लागत होते. त्यामुळे काही महिनेही नंबर अपडेट न झाल्याची उदाहरणे आहेत.

हेच लक्षात घेऊन UIDAI ने एक **नवीन Aadhaar App** तयार केले आहे. या ॲपमुळे संपूर्ण प्रक्रिया सोपी, जलद आणि सुरक्षित केली गेली आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे — आता **फेस ऑथेंटिकेशन**च्या मदतीने तुम्ही स्वतःच आपली माहिती पडताळू शकता.

2.0 महत्त्वाची गोष्ट १: आता संपूर्ण प्रक्रिया घरबसल्या शक्य

या नवीन सुविधेमुळे नागरिकांना केंद्रावर जाण्याची किंवा रांगेत उभे राहण्याची गरज उरली नाही. तुमच्याकडे स्मार्टफोन असेल, इंटरनेट उपलब्ध असेल आणि प्रकाश पुरेसा असेल तर तुम्ही सहज घरी बसून मोबाईल नंबर अपडेट करू शकता.

प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी:

आपल्या मोबाईलवरील प्ले स्टोअर उघडा.
“Aadhaar” असे सर्च करा.
“Unique Identification Authority of India (UIDAI)” हे अधिकृत ॲप ओळखा.
त्याचा निळा-पांढरा अधिकृत लोगो पाहून ॲप इन्स्टॉल करा.

या ॲपमध्ये ‘My Aadhaar Update’ नावाचा पर्याय उपलब्ध झाल्यावर तुम्हाला मोबाईल नंबर अपडेटची सुविधा मिळते. हे अपडेट वेगवेगळ्या वापरकर्त्यांना टप्प्याटप्प्याने उपलब्ध केले जात आहे.

संपूर्ण प्रक्रिया फक्त काही मिनिटांत पूर्ण होऊ शकते आणि तिच्यात कुठेही केंद्रावर जाण्याची आवश्यकता नाही.

3.0 महत्त्वाची गोष्ट २: फेस ऑथेंटिकेशन अत्यंत महत्त्वाचे

UIDAI ने या संपूर्ण प्रक्रियेत **फेस ऑथेंटिकेशन अनिवार्य** केले आहे. यामुळे तुमची ओळख अचूकपणे पडताळली जाते आणि कोणताही गैरवापर होण्याचा धोका कमी होतो.

फेस ऑथेंटिकेशन कसे करावे?

तुमचा चेहरा मोबाईलच्या स्क्रीनवरील वर्तुळात व्यवस्थित आणा.
मोबाईल स्थिर ठेवा.
तुम्हाला डोळ्यांची उघडझाप (Blink) करण्यास सांगितले जाईल.
ही उघडझाप न केल्यास ऑथेंटिकेशन पूर्ण होणार नाही.

ऑथेंटिकेशन यशस्वी होण्यासाठी काही टिप्स:

चेहऱ्यावर पुरेसा प्रकाश असावा.
चष्मा घालत असाल तर काढून टाका.
मोबाईल कॅमेरा स्वच्छ ठेवा.
चेहरा पूर्ण वर्तुळात यायला हवा — अर्धवट किंवा बाजूला नको.

फेस ऑथेंटिकेशन पूर्ण झाल्यावर तुम्हाला सहा-अंकी एक पिन तयार करायला सांगितले जाईल. हा पिन भविष्यात आधार-संबंधित व्यवहार करताना उपयोगी पडू शकतो.

4.0 महत्त्वाची गोष्ट ३: तुमचा जुना मोबाईल नंबर चालू असणे आवश्यक

ही गोष्ट अतिशय महत्त्वाची आहे आणि बऱ्याच लोकांना माहित नसते. जरी नवीन ॲपमुळे मोबाईल नंबर बदलणे सोपे झाले असले तरी प्रक्रियेत एक मोठी अट आहे —

आधारशी जोडलेला तुमचा जुना मोबाईल नंबर चालू असणे अत्यावश्यक आहे.

कारण प्रक्रियेदरम्यान UIDAI तुमच्या जुन्या नंबरवर एक OTP पाठवते. हा OTP टाकल्याशिवाय मोबाईल नंबर अपडेटची प्रक्रिया पुढे जाऊ शकत नाही.

म्हणजेच:

जर तुमचा जुना नंबर हरवला असेल,
नंबर बंद झाला असेल,
तुम्हाला SIM मिळत नसेल,
किंवा नंबर तुमच्याकडे उपलब्ध नसेल,

तर तुम्ही ही घरबसल्या प्रक्रिया करू शकणार नाही.

अशा लोकांना आजही आधार केंद्रावर प्रत्यक्ष जाऊनच नंबर अपडेट करावा लागेल. ही सुविधा भविष्यात सर्वांसाठी उपलब्ध होईल अशी UIDAI कडून अपेक्षा आहे. पण सध्या ती फक्त “जुना नंबर उपलब्ध असलेल्या” वापरकर्त्यांसाठी आहे.

5.0 महत्त्वाची गोष्ट ४: नाममात्र शुल्क आणि जलद प्रक्रिया

या नव्या सुविधेसाठी सरकारने फक्त **₹75 इतकेच शुल्क** निश्चित केले आहे. हे शुल्क ऑनलाइनच भरावे लागते.

जरी अधिकृत वेबसाइटवर 30 दिवसांची प्रक्रिया वेळ नमूद केली असली तरी अनुभवावरून दिसते की जास्तीत जास्त प्रकरणे 24–48 तासांत पूर्ण होतात. यामुळे नागरिकांचा वेळ मोठ्या प्रमाणात वाचतो.

शुल्क भरण्यासाठी:

तुम्ही ॲपमधूनच पेमेंट गेटवे वापरू शकता.
UPI, Debit Card, Net Banking इत्यादी पर्याय उपलब्ध असतात.

पेमेंट झाल्यानंतर तुम्हाला एक acknowledgment slip नंबर मिळतो. हा पुढील ट्रॅकिंगसाठी उपयुक्त असतो.

6.0 महत्त्वाची गोष्ट ५: लवकरच येणार इतर सुविधाही

मोबाईल नंबर अपडेट ही सुविधा ही केवळ सुरुवात आहे. UIDAI या ॲपमध्ये अनेक इतर सेवा सुद्धा उपलब्ध करण्याच्या तयारीत आहे.

लवकरच उपलब्ध होणाऱ्या सेवांमध्ये समाविष्ट:

नाव (Name) अपडेट
पत्ता (Address) अपडेट
जन्मतारीख (Date of Birth) अपडेट
ईमेल आयडी (Email) अपडेट
लिंग (Gender) सुधारणा
फोटो अपडेट

सध्या या सेवांवर “Coming Soon” असे लिहिले दिसते. म्हणजेच काही काळात या सुविधा देखील 100% ऑनलाइन मिळणार आहेत.

यामुळे भविष्यात आधार केंद्रांवर जाण्याची गरज मोठ्या प्रमाणात कमी होऊ शकते.

महत्त्वाची टीप: काही वापरकर्त्यांना ‘My Aadhaar Update’ हा पर्याय लगेच दिसत नसेल तर ते नैसर्गिक आहे. UIDAI ही सुविधा सर्व फोनवर टप्प्याटप्प्याने रोलआउट करत आहे.

त्यासाठी:

तुमचे ॲप नियमितपणे अपडेट करा.
प्ले स्टोअरमध्ये “Update” बटण दिसत असेल तर लगेच ॲप अपडेट करा.
काही दिवसांनी पुन्हा तपासा.

7.0 निष्कर्ष (Conclusion)

भारत सरकारने आणलेल्या या नव्या ॲपमुळे आधारशी संबंधित सेवा अधिक डिजिटल, सुरक्षित आणि सुलभ बनल्या आहेत. मोबाईल नंबर घरबसल्या बदलता येणे ही अनेकांसाठी मोठी सोय आहे.

या प्रक्रियेचे मुख्य फायदे: